Τι θα ήταν η Καθαρά Δευτέρα χωρίς την παραδοσιακή λαγάνα στο τραπέζι; Η λαγάνα είναι ένα από τα φαγητά που δεν λείπει ποτέ από τα εδέσματα αυτής της ημέρας. Για αυτό το λόγο έφτιαξα λαγάνα χωρίς γλουτένη, έτσι ώστε να μπορώ να την απολαύσω και εγώ και όλοι όσοι δε μπορούν (ή δε θέλουν) να καταναλώνουν γλουτένη.
Η καθαρά Δευτέρα είναι αργία στην Ελλάδα και την Κύπρο και σηματοδοτεί την πρώτη μέρα της πασχαλινής νηστείας. Ο όρος καθαρά δεν αναφέρεται μόνο στην διατροφική νηστεία, αλλά και στην κάθαρση της ψυχής.
Μαζί με την εκδρομή στη φύση και το φαγοπότι σε στυλ πικνίκ, το πέταγμα του χαρταετού είναι ένα από τα έθιμα της ημέρας και συμβολίζει την προσπάθεια της ψυχής να φτάσει το Θείο. Αν και στις μέρες μας είναι περισσότερο μία δραστηριότητα που αγαπούν τα παιδιά!
Τι είναι η λαγάνα;
Η λαγάνα είναι ένα είδος άζυμου ψωμιού, γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Αριστοφάνης στο έργο του Εκκλησιάζουσες αναφέρει το “λαγάνα πέττετται” που σημαίνει “λαγάνες γίνονται”.
Οι λαγάνες κατακλείνουν την αγορά και τα αρτοποιεία μία φορά το χρόνο την παραμονή της καθαράς Δευτέρας και είναι οι πρωταγωνίστριες σε κάθε τραπέζι.
Η λαγάνα είναι τυπικά φτιαγμένη χωρίς μαγιά, με επίπεδο οβάλ σχήμα και καλυμμένη με σουσάμι. Θεωρείται επίσης το ψωμί των Ισραηλιτών κατά την έξοδο τους από την Αίγυπτο, μέχρι και την στιγμή που ο Χριστός καθαγίασε τον ένζυμο άρτο.
Συστατικά για τη λαγάνα χωρίς γλουτένη
Αλεύρι: Χρησιμοποίησα ένα μείγμα από αλεύρι χωρίς γλουτένη για ψωμί (πράσινο) και αλεύρι χωρίς γλουτένη για όλες τις χρήσεις (μπλε), από τους Μύλους Αγίου Γεωργίου.
Μέλι: Το μέλι είναι το αγαπημένο μου φυσικό γλυκαντικό και αυτό είναι που χρησιμοποιώ και σε αυτή την συνταγή. Αν θέλουμε να φτιάξουμε αυτή τη λαγάνα vegan, τότε αντικαθιστούμε το μέλι με ζάχαρη ή σιρόπι σφενδάμου.
Μαγιά: Παραδοσιακά, η λαγάνα γίνεται χωρίς μαγιά. Στις μέρες μας όμως η προσθήκη μαγιάς είναι αρκετά συχνή, αφού επισπεύδει την διαδικασία και στην περίπτωση του ψωμιού χωρίς γλουτένη προσδίδει το απαραίτητο φούσκωμα. Σιγουρευόμαστε ότι και η μαγιά μας δεν περιέχει γλουτένη.
Ψύλλιο φλοιός: Χρησιμοποιώ σκόνη φλοιού από ψύλλιο. Αν έχουμε ολόκληρο το φλοιό και όχι σκόνη τότε διπλασιάζουμε την ποσότητα (8x2=16γρ). Αυτό το υλικό αντικαθιστά την γλουτένη στη ζαχαροπλαστική.
Ταχίνι: Το ταχίνι είναι αυτό που δίνει την χαρακτηριστική γεύση και το υπέροχο άρωμα σε αυτή τη συνταγή. Χρησιμοποιώ βιολογικό ταχίνι.
Αλάτι: Χρησιμοποιώ ψιλό θαλασσινό αλάτι. Σιγουρευόμαστε ότι η μαγιά και το αλάτι δεν αναμειγνύονται μαζί απευθείας, γιατί το αλάτι μειώνει τη δράση της μαγιάς.
Σουσάμι: Χρησιμοποιούμε ωμό λευκό σουσάμι. Μπορούμε να προσθέσουμε και μαύρο σουσάμι, ή όποιο άλλο είδος σπόρου επιθυμούμε.
Συμβουλές & κόλπα
Μπορούμε να αξιοποιήσουμε το περίσσευμα της λαγάνας για να φτιάξουμε κρουτόν. Κόβουμε το ψωμί σε μικρά κυβάκια, τα βάζουμε σε λαμαρίνα, πασπαλίζουμε με ελαιόλαδο και μπαχαρικά της αρεσκείας μας και ψήνουμε στους 200ºC, μέχρι να γίνουν τραγανά.
Κάνουμε μικρές λακκούβες με τα δάχτυλα μας στην επιφάνεια της λαγάνας με προσοχή, ώστε να μη τρυπήσουμε τη ζύμη (γιατί ξεφουσκώνει).
Χρησιμοποιούμε χλιαρό νερό για να ελέγξουμε αν είναι ενεργή η μαγιά. Όχι πολύ ζεστό γιατί τη "σκοτώνουμε".
Βεβαιωνόμαστε ότι το αλεύρι χωρίς γλουτένη (για πίτσες και ψωμιά) που χρησιμοποιούμε, είναι κατάλληλο για ψήσιμο με χρήση μαγιάς. Αυτό ισχύει για τα περισσότερα άλευρα του εμπορίου.
Χρησιμοποιούμε φρέσκια μαγιά. Την ελέγχουμε πάντα για να είμαστε σίγουροι ότι είναι ενεργή.
Αφήνουμε τη ζύμη της λαγάνας να φουσκώσει σε ζεστό μέρος, αλλά δε την εκθέτουμε σε υπερβολική ζέστη.
Κάποιες μαγιές περιέχουν γλουτένη, οπότε είναι καλό να ελέγχουμε πάντα τη συσκευασία.
Όταν μαγειρεύουμε χωρίς γλουτένη, είναι πάντα προτιμότερο να μετράμε τα συστατικά σε βάρος και όχι σε όγκο. Οι υπολογισμοί είναι ακριβέστεροι και το τελικό αποτέλεσμα καλύτερο.
Πώς σερβίρουμε τη λαγάνα χωρίς γλουτένη
Σερβίρουμε την λαγάνα χωρίς γλουτένη όπως και την κοινή λαγάνα με:
- Χαλβά
- Ταραμά
- Ελιές
- Ελαιόλαδο
- Τομάτα με σκόρδο και ρίγανη
- Χούμους
- Μελιτζανοσαλάτα
Πώς αποθηκεύουμε τη λαγάνα χωρίς γλουτένη
Αποθηκεύουμε τη λαγάνα χωρίς γλουτένη σε θερμοκρασία δωματίου, στο ψυγείο ή στην κατάψυξη.
Σε θερμοκρασία δωματίου: Βάζουμε την λαγάνα σε μία ψωμιέρα ή σε ένα αεροστεγές δοχείο με καπάκι και την αποθηκεύουμε σε θερμοκρασία δωματίου (στον πάγκο)έως και για 4 ημέρες.
Ψυγείο:Αποθηκεύουμε την λαγάνα αφού έχει κρυώσει, σε αεροστεγές δοχείο ή σε σακουλάκια, στο ψυγείο έως και για μία εβδομάδα.
Κατάψυξη: Κόβουμε τη λαγάνα σε επιθυμητά κομμάτια και αφού κρυώσει την αποθηκεύουμε στην κατάψυξη έως και για 2 μήνες. Τοποθετούμε αντικολλητικό χαρτί ανάμεσα στα κομμάτια και την βάζουμε σε σακουλάκια ή αεροστεγές δοχείο. Αποψύχουμε σε θερμοκρασία δωματίου και ζεσταίνουμε σε τοστιέρα ή στο φούρνο.
Δοκιμάστε επίσης
Ψάχνετε για άλλου είδους ψωμιού χωρίς γλουτένη; Δείτε και αυτό:
Συνταγή
Λαγάνα χωρίς γλουτένη
συστατικα
- 350 γρ. αλεύρι για ψωμί χωρίς γλουτένη
- 100 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις χωρίς γλουτένη
- 1 κ.γ. θαλασσινό αλάτι
- 60 γρ. ταχίνι
- 10 γρ. ενεργή ξηρή μαγιά χωρίς γλουτένη
- 1 κ.σ. μέλι
- 8 γρ. σκόνη φλοιού από ψύλλιο
- 10 γρ. λιναρόσπορο
- 2 κ.σ. ελαιόλαδο ξεχωριστά
- 550 γρ. νερό χλιαρό
- 80 γρ. σουσάμι σπόροι
μεθοδος
- Σε ένα μπολ, ρίχνουμε μισή κούπα νερό και ανακατεύουμε το μέλι μέχρι να διαλυθεί. Προσθέτουμε τη μαγιά και ανακατεύουμε. Αφήνουμε στην άκρη για 5-7 λεπτά, μέχρι να ενεργοποιηθεί η μαγιά (να σχηματίσει φυσαλίδες).
- Όταν η μαγιά αφρίσει, προσθέτουμε το ψύλλιο και το λιναρόσπορο. Ανακατεύουμε και αφήνουμε ξανά στην άκρη, μέχρι να πήξει το μείγμα.
- Προσθέτουμε τα άλευρα και το αλάτι στο μπολ του μίξερ και ανακατεύουμε. Κάνουμε μία τρύπα στη μέση και προσθέτουμε την ενεργοποιημένη μαγιά. Χρησιμοποιώντας το μίξερ με το γάντζο, προσθέτουμε το υπόλοιπο νερό και αναμιγνύουμε σε χαμηλή ταχύτητα. Αυξάνουμε σταδιακά την ταχύτητα σε μέτρια.
- Όταν ενωθεί όλο το αλεύρι, προσθέτουμε το ταχίνι και 1 κ.σ. ελαιόλαδο. Αναμιγνύουμε μέχρι να ομογενοποιηθούν και η ζύμη να ξεκολλάει εύκολα από τα πλαϊνά του κάδου. Επειδή η ζύμη είναι χωρίς γλουτένη, είναι περισσότερο κολλώδης για αυτό δε σχηματίζει μία μπάλα.
- Αλευρώνουμε ελαφρώς τον πάγκο εργασίας και τοποθετούμε τη ζύμη. Την πλάθουμε ελαφρά σε σχήμα μπαστουνιού και την κόβουμε στη μέση.
- Τοποθετούμε το πρώτο κομμάτι της ζύμης στο ταψί (λαμαρίνα) και την πιέζουμε ελαφρώς με λαδωμένα χέρια, σχηματίζοντας ένα ψωμί οβάλ, με πάχος περίπου 1 εκατοστό.
- Λαδώνουμε (με το υπόλοιπο ελαιόλαδο) ή βρέχουμε τα χέρια μας και αλείφουμε την επιφάνεια του ψωμιού. Πασπαλίζουμε με σουσάμι.
- Επαναλαμβάνουμε για τη 2η λαγάνα.
- Καλύπτουμε τις λαγάνες με μία καθαρή πετσέτα και τις αφήνουμε να ξεκουραστούν και να φουσκώσουν για 30-40 λεπτά.
- Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200ºC. Χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα μας, τρυπάμε τις λαγάνες επιφανειακά.
- Ψήνουμε τις λαγάνες για 40-50 λεπτά, μέχρι να ροδοκοκκινίσουν και γίνουν τραγανές. Αφαιρούμε από το φούρνο, τις αφήνουμε να κρυώσουν ελάχιστα και σερβίρουμε.
- Καλή Όρεξη!
σημειωσεις
Διατροφικός πίνακας
Μερίδες: 1 (102γρ) | Θερμίδες: 216kcal | Υδατάνθρακες: 25γρ | Πρωτεΐνη: 6,2γρ | Λιπαρά: 10,5γρ | Κορεσμένα λιπαρά: 1,6γρ | Ακόρεστα λίπη: 0γρ | Χοληστερόλη: 0mg | Νάτριο: 384mg | Κάλιο: 109mg | Φυτικές ίνες: 2,8γρ | Σάκχαρα: 1,82γρ | Βιταμίνη A: 8IU | Βιταμίνη C: 0,2mg | Ασβέστιο: 59mg | Σίδηρος: 2,23mg | Μαγγάνιο: 0,395mg | Χαλκός: 0,263mg | Βιταμίνη Β1: 0,419mg | Φυλλικό οξύ:104μg
Σχολιασμός